Μεταπτυχιακό Μάθημα: Σχεδιασμός και Αξιολόγηση των Πολιτικών Ισότητας των Φύλων

2012/10/15
Μεταπτυχιακό Μάθημα: Σχεδιασμός και Αξιολόγηση των Πολιτικών Ισότητας των Φύλων

ΧΕΙΜΕΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΟΥ ΕΤΟΥΣ 2012-2013

ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Τετάρτη 15:00-17:00

Σκοπός του μαθήματος είναι η απόκτηση επιστημονικών και τεχνικών γνώσεων και η εξοικείωση με τις μεθόδους και τις πρακτικές που απαιτούνται για την ανάπτυξη και εφαρμογή δημόσιων πολιτικών που προωθούν την ισότητα των φύλων, είτε άμεσα αν έχουν αυτή ως πρωταρχικό στόχο, είτε έμμεσα αν έχουν άλλους κεντρικούς στόχους αλλά επηρεάζουν παράλληλα και τη μορφή έκφρασης των έμφυλων σχέσεων στον εκάστοτε πεδίο παρέμβασης.

Το μάθημα περιλαμβάνει θεωρητικές γνώσεις που έχουν αναπτυχθεί σχετικά με τις πολιτικές ισότητας στο πλαίσιο των σπουδών φύλου, καθώς επίσης και μελέτη παραδειγμάτων μέτρων των πολιτικών ισότητας από την ελληνική, την ευρωπαϊκή και τη διεθνή εμπειρία. Η αναζήτηση των όρων και των προϋποθέσεων για την επίτευξη ενός αποτελεσματικού συνδυασμού στόχων, μέτρων και εργαλείων πολιτικής για την ισότητα των φύλων συνιστά βασικό εκπαιδευτικό και ερευνητικό προσανατολισμό του μαθήματος.

Η ανάπτυξη δημόσιων πολιτικών ισότητας των φύλων περιλαμβάνει δύο τύπων παρεμβάσεις, η επιτυχία των οποίων εξαρτάται από το γενικότερο πλαίσιο διαμόρφωσης του καθεστώτος φύλου (gender regime) σε κάθε κοινωνία.. Στον πρώτο τύπο ανήκουν οι παρεμβάσεις που απευθύνονται αποκλειστικά στις γυναίκες και αποσκοπούν στην μείωση των ανισοτήτων των φύλων σε τομείς  όπως η αγορά εργασίας, η οικογένεια, η πολιτική, το εισόδημα, η κοινωνική ασφάλιση, η πρόσβαση σε αγαθά και υπηρεσίες, ο ελεύθερος χρόνος κλπ. Στον δεύτερο τύπο ανήκουν οι παρεμβάσεις που αποσκοπούν στην αλλαγή της διαδικασίας ανάπτυξης και εφαρμογής των πολιτικών έτσι ώστε αυτές να προωθούν παράλληλα με τον κεντρικό τους στόχο και την ισότητα των φύλων.

Εργαλεία των πολιτικών ισότητας των φύλων αποτελούν η εφαρμογή του νομοθετικού και θεσμικού πλαισίου, η δημιουργία αποτελεσματικών δημόσιων μηχανισμών, η θέσπιση θετικών δράσεων υπέρ των γυναικών περιλαμβανομένων των ποσοστώσεων, η υλοποίηση δράσεων ενθάρρυνσης, ενδυνάμωσης ή/και προστασίας των γυναικών, η πολιτική δέσμευση για την επίτευξη αριθμητικών στόχων, η εκτίμηση των επιπτώσεων στο φύλο (gender impact assessment), η ανάπτυξη εξειδικευμένων δεικτών φύλου (gender indicators) εκροών, αποτελεσμάτων και επιπτώσεων για την μέτρηση της προόδου, καθώς επίσης και η ένταξη της διάστασης του φύλου στην διαδικασία σχεδιασμού, υλοποίησης και αξιολόγησης όλων των πολιτικών (gender mainstreaming). Στις πολιτικές περιλαμβάνονται και οι δημοσιονομικές πολιτικές καθώς και οι κρατικοί προϋπολογισμοί (gender budgeting).

 

Προτεινόμενη Βιβλιογραφία:

 Γενική Γραμματεία Ισότητας, 2004. Εθνικές Προτεραιότητες Πολιτικής και Άξονες Δράσης για την Ισότητα των Φύλων (2004-2008). Υπουργείο Εσωτερικών, Αθήνα. text at: http://www.isotita.gr/index.php/docs/67

Γενική Γραμματεία Ισότητας, 2007. Απολογισμός έργου. Μάρτιος 2004-Μάρτιος 2007, Υπουργείο Εσωτερικών, Αθήνα.

Γενική Γραμματεία Ισότητας των Φύλων, 2010. Εθνικό Πρόγραμμα για την Ουσιαστική Ισότητα των Φύλων 2010-2013, Υπουργείο Εσωτερικών, Αθήνα. text at: http://www.isotita.gr/var/uploads/HOME%20PAGE/ETHNIKO%20PROGRAMMA_MAY-2011.pdf

Γενική Γραμματεία Ισότητας των Φύλων, 2011. 7η Εθνική Έκθεση της Ελλάδας προς την Επιτροπή του ΟΗΕ για την Εξάλειψη των Διακρίσεων κατά των Γυναικών. Περίοδος 2005-2008, Υπουργείο Εσωτερικών, Αθήνα. text at: http://www.isotita.gr/var/uploads/HOME%20PAGE/7H_PERIODIKH_EKTHESH_CEDAW_articles.pdf

Γενική Γραμματεία Ισότητας των Φύλων, 2012. Απολογιστική Έκθεση Νοέμβριος 2009-Ιούνιος 2012, Υπουργείο Εσωτερικών, Αθήνα. text at: http://www.isotita.gr/var/uploads/POLICIES/%CE%91%CE%A0%CE%9F%CE%9B%CE%9F%CE%93%CE%99%CE%A3%CE%A4%CE%99%CE%9A%CE%95%CE%A3%20%CE%95%CE%9A%CE%98%CE%95%CE%A3%CE%95%CE%99%CE%A3/APOLOGISTIKI%20EKTHESI%20NOV09-JUNE12.pdf

Γκερμότση, Β. & Σακελλαρίου, Ε., 2009. Οδηγός Καλών Πρακτικών Εφαρμογής της Ένταξης της Διάστασης του Φύλου (Gender Mainstreaming) στη Δημόσια Διοίκηση, ΚΕΘΙ, Αθήνα.

Council of Europe, 2004. Gender mainstreaming: Conceptual framework, methodology and presentation of good practices, DG of Human Rights, Strasbourg. text at: http://www.coe.int/t/dghl/standardsetting/equality/03themes/gender-mainstreaming/EG_S_MS_98_2_rev_en.pdf

Karamessini, M., 2006. Gender equality and employment policy, in: M. Petmesidou and E. Mossialos (eds.), Social Policy Developments in Greece, London: Ashgate, pp. 239-262.

Rubery, J., 2002. Gender mainstreaming and gender equality in the EU: the impact of the EU employment strategy, Industrial Relations Journal 33:5, 500-522.

Στρατηγάκη, Μ. (επιμ.) 2003. Πολιτικές ισότητας των φύλων. Ευρωπαϊκές κατευθύνσεις και εθνικές πρακτικές Αθήνα: Gutenberg, ΚΕΚΜΟΚΟΠ, Πάντειο Πανεπιστήμιο.

Στρατηγάκη, Μ., 2006. Πολιτικές για την ισότητα των φύλων στην Ελλάδα: Ευρωπαϊκές κατευθύνσεις ή εθνικές πρακτικές, στο Ν. Μαραβέγιας & Θ. Σακελλαρόπουλος (επιμ.) Ευρωπαϊκή ολοκλήρωση και Ελλάδα: Οικονομία, κοινωνία, πολιτικές, Αθήνα: Διόνικος, σσ. 279-299.

Στρατηγάκη, Μ., (επιμ.) 2003. Οδηγός εφαρμογής των πολιτικών ισότητας των φύλων στο σχεδιασμό και την αξιολόγηση των δράσεων των Ε.Π. του Γ΄ΚΠΣ, ΕΥΣΕΚΤ, Υπουργείο Απασχόλησης και Κοινωνικής Ασφάλισης. text at: http://www.eyeisotita.gr/elibrary/odigos_efarmoghs_isotitas_3KPS.pdf

Stratigaki, M., 2005. Gender Mainstreaming Versus Positive Action. An Ongoing Conflict in the EU Gender Equality Policy, European Journal of Women’s Studies, Vol. 12, No 2, Sage Publications, pp. 165-186.

Stratigaki, M., 2004. The Co-optation of Gender Concepts in EU policies: The Case of Reconciliation of Work and Family, Social Politics, Vol.11 No 1, Oxford University Press, pp. 30-56.

Συμβούλιο της Ευρώπης, 1999. Η Ενσωμάτωση της Αρχής της ισότητας μεταξύ ανδρών και Γυναικών-Εννοιολογικό Πλαίσιο, Μεθοδολογία και Παρουσίαση «αξιόπιστων Πρακτικών, Ελληνική Έκδοση από τη Γ.Γ.Ι.

Quinn, S., 2009. Η Κατάρτιση Δημόσιων Προϋπολογισμών με την Οπτική του Φύλου (Gender budgeting): Πρακτική εφαρμογή, Συμβούλιο της Ευρώπης (ελληνική έκδοση: Γενική Γραμματεία Ισότητας των Φύλων).

Για τους δείκτες (gender indicators) βλ. στην ιστοσελίδα www.eige.europa.eu του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου για την Ισότητα των Φύλων (European Institute for Gender Equality-EIGE) και ειδικότερα: http://www.eige.europa.eu/content/women-and-men-in-the-eu-facts-and-figures