Συνέντευξη στην εφημερίδα «ΤΑ ΝΕΑ»: «Δεν έχουν τέλος τα περιστατικά βίας κατά των γυναικών.»

2021/08/23
Συνέντευξη στην εφημερίδα "ΤΑ ΝΕΑ": "Δεν έχουν τέλος τα περιστατικά βίας κατά των γυναικών."

Στη δικαιοσύνη οδηγήθηκαν ακόμα δύο περιστατικά βίας κατά γυναικών, το ένα στη Σκόπελο όπου 27χρονος χτύπησε την 25χρονη σύντροφό του γιατί δεν του είπε καλημέρα και το άλλο στην Πάτρα, όπου 27χρονος – σε βάρος του οποίου σχηματίστηκε δικογραφία για τα αδικήματα της απόπειρας βιασμού, εμπορίας ανθρώπων, παράνομης κατακράτησης, σωματικής βλάβης και απειλής – κρατούσε από τον Μάρτιο αιχμάλωτη τη 19χρονη φίλη του, βασανίζοντας και εκβιάζοντάς την με σκοπό τη σεξουαλική εκμετάλλευση. «Δεν εκπλήσσομαι», δηλώνει στα ΝΕΑ η πρώην Γ.Γ. Ισότητας των Φύλων και Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Κοινωνικής Πολιτικής στην Πάντειο, Μαρία Στρατηγάκη. «Ευτυχώς τώρα βγαίνουν στη δημοσιότητα και ευτυχώς συλλαμβάνονται πολύ περισσότεροι», αναφέρει η Καθηγήτρια, προβλέποντας ότι αυτό δεν θα σταματήσει καθώς «είναι εγγεγραμμένο στις σχέσεις πάνω στις οποίες λειτουργεί η κοινωνία σε πολλά επίπεδα». Η ίδια προτείνει ένα δίχτυ προστασίας από την πολιτεία ώστε και οι δράστες να «μην ξεφεύγουν από τη λαβίδα του νόμου» και οι γυναίκες, όπως λέει χαρακτηριστικά, «να συνειδητοποιήσουν ότι πρέπει να αντιδρούν από την πρώτη στιγμή που θα δουν το σύμπτωμα. Όχι να περιμένουν αυτό να κλιμακωθεί και να φτάσει στη γυναικοκτονία».

Τα πρόσφατα περιστατικά δεν αποτελούν έκπληξη για την Καθηγήτρια καθώς, όπως εξηγεί, δεν είναι πρωτοφανή αλλά δομικό συστατικό της ελληνικής κοινωνίας. «Όλα αυτά πάντα συνέβαιναν, πιθανότατα και περισσότερο, απλώς δεν έβγαιναν στη δημοσιότητα. Με τον εγκλεισμό, η ενδοοικογενειακή βία μπήκε στον δημόσιο λόγο και ο κόσμος συνειδητοποίησε το εύρος του προβλήματος. Κατά τη γνώμη μου, ακόμα και η Μπεκατώρου μίλησε γιατί ήξερε ότι θα ακουστεί αφού είχε προηγηθεί η ιστορία του εγκλεισμού και της βίας κατά των γυναικών. Αυτά τα περιστατικά, είτε φτάνουν σε γυναικοκτονία είτε σε εγκλεισμό και ξυλοδαρμό, όπως στην περίπτωση της κοπέλας στην Πάτρα, είναι εκφράσεις του ίδιου κοινωνικού φαινομένου, της έμφυλης βίας και του σεξισμού που ήδη υπάρχει. Είναι όλα στην πυραμίδα της βίας όπου μπορεί πάνω πάνω να υπάρχει η γυναικοκτονία αλλά στη βάση όλα ξεκινούν από ένα χαστούκι. Υπάρχει και η υπόλοιπη κοινωνία όπου μπορεί να μην ασκείται βία αλλά λειτουργούν συνθήκες που βάζουν τις γυναίκες σε πιο υποβαθμισμένη θέση, άρα οι ανισότητες τρέφουν τη βία. Όλα αυτά συνδέονται με την ανισότητα των φύλων και την πατριαρχική δομή της ελληνικής κοινωνίας».

Στο κατά πόσο η δημοσιοποίηση τέτοιων βίαιων πράξεων βοηθά στην αντιμετώπιση του φαινομένου ή διεγείρει σε ορισμένους τον μιμητισμό, η Καθηγήτρια είναι κάθετη. «Ευτυχώς που βγαίνουν στη φόρα, αποτελούν αντικείμενο δημοσιογραφικών ρεπορτάζ και γράφονται άρθρα όπως το δικό σας. Δεν μπορώ να πω ότι θα ήταν καλύτερο να μην δημοσιοποιούνταν όλα αυτά για να μην παίζουν τον ρόλο προτύπου. Αλλιώς θα πρέπει να γίνει το ίδιο για όλα τα εγκλήματα, για να μη δίνουμε το κακό παράδειγμα. Δεν συμφωνώ διότι λειτουργεί και το αντίθετο, η καλή προτροπή, οι περισσότεροι άνδρες δηλαδή να απορρίψουν το “πρότυπο”, να μην είναι βίαιοι όπως αυτοί που σκοτώνουν τη γυναίκα τους». Όσο για τη συγκεκριμένη κατηγορία δραστών, η Καθηγήτρια την εξισώνει με αυτή των ρατσιστών. «Αυτό έχει σχέση με τη διάθεση ελέγχου του άλλου. Είδατε, ο άλλος τηνέκλεισε μέσα στο σπίτι. Ο έλεγχος του σώματος των γυναικών από κάποιους άνδρες που δεν πιστεύουν ότι ο άλλος είναι ισότιμος. Πώς είναι ο ρατσισμός που νομίζει η μία φυλή ότι είναι ανώτερη από την άλλη; Αντίστοιχα και το ένα φύλο νομίζει ότι είναι ανώτερο από το άλλο. Αυτές τις ακραίες μορφές δεν τις εκφράζουν όλοι οι άνδρες. Αυτές είναι ακραίες περιπτώσεις. Η έκφραση της βίας σε αυτές τις μορφές είναι κοινωνικό φαινόμενο που εδράζεται σε κοινωνικές σχέσεις εξουσίας ανάμεσα στα φύλα. Γι’ αυτό μιλάμε για σεξισμό αντίστοιχα με τον ρατσισμό. Κάποιος έχει προκατάληψη υπέρ του ενός από τα δύο φύλα. Στην προκειμένη περίπτωση, θεωρούν ότι είναι ιδιοκτήτες, ότι πρέπει να στερήσουν την σεξουαλική ελευθερία των γυναικών».

Στο δια ταύτα, σωτηρία υπάρχει ή θα συνεχίσουμε να μετράμε θύματα; «Το σύνθημα το 2011, όταν φτιάξαμε τις δομές και τη γραμμή SOS 15900, ήταν «Δεν είναι η τελευταία φορά». Αν αντιδράσουν οι γυναίκες, θα γίνει πιο δύσκολο το έγκλημα και οι δράστες θα γνωρίζουν ότι υπάρχει τιμωρία. Στην ενδοοικογενειακή βία χρειάζεται και η ατομική αντίδραση. Δεν είναι θέμα μόνο κοινωνικής αντίδρασης. Πρέπει και η γυναίκα να μπορεί να καταγγείλει τον δράστη που είναι οικογένειά της. Η πολιτεία πρέπει να βοηθήσει τις γυναίκες να σπάσουν τη σιωπή», λέει η Μ. Στρατηγάκη και εξηγεί πώς. «Παρόλο που ο νόμος έχει προχωρήσει αρκετά, έχει κάποια κενά. Αν, για παράδειγμα, καταγγείλω τον διπλανό μου ότι δέρνει τη γυναίκα του, μπορεί να με μηνύσει για συκοφαντική δυσφήμιση και να πάω κι εγώ μαζί του στο κρατητήριο. Δεύτερον, οι δομές μπορούν να ενισχυθούν κι άλλο. Έχουμε 19 ξενώνες, θα μπορούσαμε να έχουμε 100. Στο εξωτερικό όλα αυτά έχουν απασχολήσει από το ’70. Εκεί το κράτος χρηματοδοτεί Μ.Κ.Ο. γυναικείων οργανώσεων που λειτουργούν τους ξενώνες. Στην Ελλάδα αυτό γίνεται από δήμους και κεντρικό κράτος. Θα μπορούσαν οι δομές να επεκταθούν βάζοντας στο παιχνίδι και τις γυναικείες οργανώσεις, προφανώς με έλεγχο. Θα μπορούσαμε να “πάρουμε” και νόμους, για παράδειγμα, η Ισπανία έχει πολυ προοδευτικό πλαίσιο. Και, βέβαια, καμπάνιες στο ευρύτερο κοινό που είναι πολυ σημαντικές».

Το άρθρο δημοσιεύτηκε 23/8/2021, σελίδα 54