Το δεύτερο κύμα της πανδημίας και ο δεύτερος εγκλεισμός έφερε ξανά στην επικαιρότητα το ζήτημα της ενδοοικογενειακής βίας και ιδιαίτερα της συντροφικής βίας κατά των γυναικών. Τα στατιστικά είναι αμείλικτα: οι εκκλήσεις για βοήθεια των κακοποιημένων γυναικών στο δεύτερο κύμα της πανδημίας αυξήθηκαν κατά 32% στην Γαλλία, 38% στην Αυστρία και 20% στην Γερμανία. Στην Ελλάδα τετραπλασιάσθηκαν οι κλήσεις στην γραμμή 15900 στον πρώτο εγκλεισμό.
Το πρόβλημα δεν μπορεί να αντιμετωπίζεται πλέον ως μια παράπλευρη απώλεια του κορωνοϊού. Τα στοιχεία δεν υποδηλώνουν τόσο την έξαρση της βίας λόγω του εγκλεισμού (δεν γίνονται οι άνδρες βίαιοι επειδή μένουν σπίτι), όσο την αυξημένη εκδήλωση μιας προυπάρχουσας «κοινωνικής ασθένειας», της έμφυλης βίας που πριν είχε ίσως άλλες δυνατότητες εκτόνωσης (π.χ. στον δημόσιο χώρο) όπως και άλλα περιθώρια ανοχής από τα θύματα (π.χ. πολύωρη απομάκρυνση από το σπίτι λόγω εργασίας).Το θλιβερό είναι ότι ακόμα και όταν περάσει η πανδημία, μερικοί σημαντικοί παράγοντες που «ενθαρρύνουν» την άσκηση βίας κατά των γυναικών θα συνεχίσουν να υπάρχουν, ίσως για πάντα. Σε μεγάλο βαθμό, η τηλεργασία θα παραμείνει, η κοινωνικότητα των ανθρώπων θα εξακολουθήσει να ικανοποιείται ιντερνετικά, η αναψυχή (κινηματογράφος, θέατρο, μουσική) θα συνεχίσει να διαμεσολαβείται από τα λάπτοπ μας. Έτσι, το έγκλημα γίνεται διαρκές!. Μάλλον ήταν πάντα διαρκές, αλλά τώρα το τεκμηριώσαμε με πάμπολλες εμπειρίες από όλο τον κόσμο.
Το 2020, όλες οι ευρωπαϊκές χώρες ανέπτυξαν νέες πολιτικές και ενίσχυσαν τις υπάρχουσες για να αντιμετωπίσουν το φαινόμενο. Το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για την Ισότητα των Φύλων (EIGE) κατέγραψε 228 νέα μέτρα από κυβερνήσεις και οργανώσεις: αυξήθηκαν οι σχετικοί προϋπολογισμοί, νοικιάστηκαν ξενοδοχεία και διαμερίσματα ως ξενώνες για τα θύματα, τα δικαστήρια έδωσαν προτεραιότητα στις υποθέσεις βίας, οι τηλεφωνικές γραμμές και τα καταφύγια αναγνωρίσθηκαν ως βασικές υπηρεσίες με πρόσβαση όλο το 24ωρο. Ενθαρρύνθηκαν όσοι γίνονται μάρτυρες βίας να υποστηρίξουν τα θύματα για να «σπάσουν την σιωπή» και να καταγγείλουν τους δράστες.
Παράλληλα, η εκτεταμένη χρήση του όρου «γυναικοκτονία», αλλά και η καμπάνια «Xωρίς συναίνεση είναι βιασμός» συνέβαλαν στην δημόσια αναγνώριση του εγκλήματος της έμφυλης βίας. Η κοινωνία των πολιτών, οι γυναικείες και φεμινιστικές οργανώσεις δραστηριοποιούνται, οι διεθνείς και ευρωπαϊκοί οργανισμοί καταγράφουν, αξιολογούν, προτείνουν πολιτικές και κατατάσσουν τις χώρες. Στον Ευρωπαϊκό Δείκτη Ισότητας των Φύλων η Ελλάδα βρίσκεται πάλι στην τελευταία θέση στην ΕΕ (βαθμός 52.2 με άριστα το 100!).
Σήμερα, Παγκόσμια Ημέρα για την Εξάλειψη της βίας κατά των Γυναικών, ας επαναλάβουμε ότι χρειαζόμαστε επειγόντως Εθνική Στρατηγική για την αντιμετώπιση της έμφυλης βίας με καμπάνιες που απευθύνονται, όχι μόνο στις κακοποιημένες γυναίκες, αλλά και σε όλους εμάς. Εμάς που πρέπει να συνειδητοποιήσουμε την ατομική ευθύνη μας για «μηδενική ανοχή», όταν γινόμαστε μάρτυρες της βίας. Εμάς που ίσως έχουμε εθισθεί στην έμφυλη βία και δεν βλέπουμε τα πρώτα σημάδια της, ένα χαστούκι, μια λεκτική προσβολή, ένα επίμονο παρενοχλητικό μήνυμα στο κινητό. Ακόμα, οι υποδομές που δημιουργήσαμε το 2011-2012 (Τηλεφωνική γραμμή SOS, Ξενώνες και Συμβουλευτικά Κέντρα) δεν αρκούν πλέον! Χρειάζονται επέκταση γιατί το έγκλημα είναι διαρκές!
Το άρθρο δημοσιεύτηκε 25/11/2020
